Z kart Historii: Długo trwały dyskusje wśród włodarzy Zakopanego, czy celowym jest budowa Parku Klimatycznego w mieście. Dyskusjom tym bacznie przyglądał się ówczesny radny miejski Jan Kowalski, który to przejął inicjatywę i zdobywszy poparcie władz w 1925 r. zaprojektował park miejski położony między ul Krupówki, a ul. Grunwaldzką. Krytykowano go za niefachowość, kiczowatość projektu i nadmierne koszty, ale inwestycja została zrealizowana, park istnieje po dziś dzień, choć do legend przeszło jego ciągłe przeprojektowywanie, i zmiany funkcjonalne.
Fontanny zastępowano klombami, a te z kolei alpinariami. W centralnym punkcie wybudowano kawiarnię z ogródkiem, a stałymi w niej gośćmi byli m.in. Kornel Makuszyński, Leon Chwistek i Jan Bystroń. Przy kawiarni organizowano koncerty na świeżym powietrzu, cieszyły się tak dużą popularnością, iż zdecydowano o budowie muszli koncertowej, co upodobniło zakopiański park do analogicznych w Krynicy i Szczawnicy. Grywały tu orkiestry "klimatyczne", występowali soliści, popisy urządzały szkoły muzyczne i szkoła baletowa Rity Sachcetto - Zamoyskiej. Atutem parku był przepiękny widok na góry, a szczególnie Giewont. Park w 1988 roku nazwano "Parkiem Dzieci i Młodzieży im. J. Piłsudskiego". Cenna historia Pomnika Grunwaldzkiego W 1910 roku przypadła 500. rocznica wielkiego zwycięstwa w bitwie pod Grunwaldem. Dla narodu polskiego, będącego w niewoli trzech zaborców, była to okazja do zamanifestowania swojego patriotyzmu i dumy narodowej. Pomnik Grunwaldzki (nazywany też pomnikiem króla Władysława Jagiełły) powstał w Zakopanem z okazji 500-lecia bitwy pod Grunwaldem - inicjatywę budowy pomnika wysunął w 1910 r. prezes Związku Górali - Franciszek Pawlica. Pomnik został odsłonięty 20 sierpnia 1911 r. na Zakopiańskim Rynku (dziś pl. Niepodległości). Projekt wykonał bezinteresownie Wojciecha Brzega, materiał na pomnik darował hr. Władysław Zamoyski, koszty pokryła gmina, Związek Górali i poszczególni obywatele, roboty kamieniarskie wykonali Jan Stopka Czajka z synem Józefem, figury z brązu odlała krakowska firma Franciszka Kopeczyńskiego. W 1925 r. u jego podstawy umieszczono (z anonimowego daru) tablicę, upamiętniającą Nieznanego Żołnierza. Pod pomnikiem odbywały się w okresie międzywojennym liczne uroczystości patriotyczne. W czasie II wojny światowej został z nakazu hitlerowców rozebrany, grupa zakopiańczyków przechowała dokumenty fundacyjne i elementy pomnika przez czas okupacji. Pomnik został ponownie ustawiony w 29 czerwca 1948 r. w Parku Miejskim, ponieważ na dawnym rynku bezpośrednio po wojnie został postawiony pomnik żołnierzy radzieckich tzw. Pomnik Wdzięczności (będący jednocześnie grobem żołnierzy radzieckich poległych na Podhalu w 1945 r.). W listopadzie 1990 r. dokonano ekshumacji szczątków z pl. Niepodległości, zlikwidowano pomnik Wdzięczności a mogiłę żołnierzy radzieckich umieszczono przy pomniku ofiar II wojny światowej na Nowym Cmentarzu.
Nowy park, nowe możliwości
Zakopane jest drugim po Krakowie najpopularniejszym celem turystycznym Małopolski. Aż 31% osób odwiedzających ten region odwiedza stolicę Tatr. Obok miłośników turystyki aktywnej, głównie narciarstwa i wspinaczki górskiej, ważną grupą turystów są rodziny.
– Dla tej grupy nie mieliśmy ciekawej propozycji. Brakowało przede wszystkim uporządkowanych terenów zielonych i placów zabaw przystosowanych do różnych grup wiekowych. Kiedy zastanawialiśmy się jak to poprawić, doszliśmy do wniosku, że warto byłoby zacząć od rewitalizacji zaniedbanego parku miejskiego i przylegającego do niego placu o powierzchni prawie hektara. To atrakcyjny teren położony w sercu Zakopanego, w sąsiedztwie Krupówek – mówi Agnieszka Sługocka, kierownik Biura Współpracy Europejskiej w Urzędzie Miasta.
Choć na ten cel Zakopane mogło otrzymać unijną dotację, to w Radzie Miasta nie było jednomyślności, czy to słuszna decyzja. Po długich dyskusjach udało się w końcu uzyskać przychylność większości radnych, podpisano umowę o dofinansowanie i przystąpiono do realizacji projektu.
– Bardzo chcieliśmy, żeby to przedsięwzięcie zakończyło się sukcesem i uświadomiło mieszkańcom, że dzięki mądrym inwestycjom w przestrzeń publiczną, Zakopane stanie się atrakcyjniejsze dla turystów i bardziej przyjazne dla swoich mieszkańców – podkreśla Janusz Majcher Burmistrz Miasta Zakopane.
Na początku miasto rozpisało ogólnopolski konkurs na wykonanie koncepcji urbanistycznej i architektoniczno-przestrzennej, na który wpłynęło aż 21 prac z całej Polski. Nagrodą było powierzenie zwycięzcy zadania sporządzenia dokumentacji projektowej i nadzór nad jego realizacją.
Po wyborze najlepszego projektu nadszedł czas na rozpoczęcie inwestycji. Zrewitalizowany obszar podzielono na pięć stref, a pieczę nad przedsięwzięciem sprawował Wydział Rozwoju Lokalnego i Inwestycji Urzędu Miasta Zakopane.
-Do tej pory w Zakopanem nie prowadzona była inwestycja o takiej skali, charakterze. Postawiliśmy sobie zadanie trudne, ale wykonalne. Szczególnie ważne było najwyższej jakości wykonanie nawet najdrobniejszych szczegółów, Szczególnym punktem realizacji jest kamienisty potok górski, który stanowi główną atrakcję parku, mówi Bronisław Bublik, Naczelnik Wydziału Rozwoju Lokalnego i Inwestycji Urzędu Miasta Zakopane.
W strefie wypoczynku czynnego urządzono korty tenisowe dla dorosłych i minikorty dla dzieci, boisko wielofunkcyjne, dwa place zabaw oraz bowl do uprawiania skatingu. W strefie kultury powstała muszla koncertowa z zapleczem i widownią, ustawiono gabloty przystosowane do wystaw plenerowych, odnowiono Tatrzańskie Centrum Kultury i Sportu „Jutrzenka" mieszczące się w budynku w stylu zakopiańskim, a także dostosowano plac do organizacji imprez plenerowych. Na strefę odpoczynku składają się ścieżki spacerowe i enklawy sprzyjające odpoczynkowi – wygodne ławki w otoczeniu drzew. . Strefa reprezentacyjna obejmuje odnowioną płytę placu przystosowaną do obchodów uroczystości państwowych i lokalnych. W ostatniej, strefie ochrony układu przyrodniczego, można podziwiać mini alpinarium reprezentujące roślinność wysokogórską.
Dzięki dbałości o jakość wykonania każdego szczegółu, miasto doczekało się przestrzeni publicznej na europejskim poziomie. Każdego dnia, od rana do późnego wieczora korzystają z niej turyści i mieszkańcy Zakopanego.
Projekt: Rewitalizacja Parku Miejskiego i przebudowa Placu Niepodległości w Zakopanem w celu dostosowania do potrzeb mieszkańców i wymogów ruchu turystycznego.
Projektodawca: Gmina Miasto Zakopane
Lokalizacja: Zakopane, woj. małopolskie
REWITALIZACJA PARKU MIEJSKIEGO I PRZEBUDOWA PLACU NIEPODLEGŁOŚCI W ZAKOPANEM W CELU DOSTOSOWANIA DO POTRZEB MIESZKAŃCÓW I WYMOGÓW RUCHU TURYSTYCZNEGO
PROJEKT WSPÓŁFIANANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ ZE ŚRODKÓW EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU REGIONALNEGO
MAŁOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY 2007-2013, 4.1. Działanie 6.1 Rozwój Miast, schemat A
Rozwój miast Wartość projektu: ok. 17,5 mln zł
Dofinansowanie z UE: ok. 4,9 mln zł
www.zakopane.eu/parkmiejski